Witold Jabłoński (10.I.1901–23.VII.1957)
Studia i działalność naukowa
Witold Jabłoński w 1919 r. rozpoczął na UW studia filozoficzne, które ukończył w 1924 r. Następnie wyjechał do Francji, gdzie sinologia przeżywała okres największej świetności. Na uniwersytecie w Paryżu został uczniem wybitnych uczonych – sinologa Marcela Graneta i buddologa Jana Przyłuskiego. Pod kierunkiem M. Graneta obronił w 1927 r. pracę o Księdze Obyczajów Li Ki [Li Ji] i uzyskał stopień magistra (licencie des lettres).Dyplom ten był pierwszym wydanym przez Institut des Hautes Études Chinoises. Studia orientalistyczne kontynuował do 1930 r. w College de France u orientalistów tej klasy, co Henri Maspero i Paul Pelliot, zakończone dyplomem z języka chińskiego i japońskiego. Ponadto, został magistrem Sorbony.
Po powrocie do kraju w 1933 r. rozszerzył swoje zainteresowania naukowe o językoznawstwo porównawcze. W tym samym roku na podstawie pracy Le sentiment personnel et le conformisme dans le Li Ki obronił doktorat z filozofii UW. W tym czasie był starszym asystentem w Seminarium Orientalistycznym UW, a po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego w 1935 r. został tamże docentem. Obrona pracy habilitacyjnej odbyła się na Wydziale Humanistycznym UW, a przeprowadził ją specjalnie w tym celu zaproszony z Francji profesor Przyłuski.
Witold Jabłoński był wśród tych uczonych, którym UW zawdzięcza podźwignięcie się w trudnym okresie powojennym. W 1947 roku, po powrocie z placówki dyplomatycznej w Chinach, przejął po zmarłym w trakcie wojny profesorze Janie Jaworskim kierownictwo Katedry Sinologii UW. W 1948 r. został profesorem nadzwyczajnym. W latach 1950–1952 był kolejno dziekanem Wydziału Humanistycznego, dziekanem Wydziału Filozoficznego i dyrektorem Instytutu Orientalistycznego UW. Od 1933 r. pracował również na Uniwersytecie Jagiellońskim w charakterze lektora języka chińskiego, zaś rok później zaczął prowadzić zajęcia w Szkole Wschodoznawczej przy Instytucie Wschodnim w Warszawie.
W 1935 r. aktywnie włączył się w prace Komisji Orientalistycznej Polskiej Akademii Umiejętności (PAU), której członkiem był od chwili powstania. Od 1956 r. był kierownikiem Pracowni Dalekiego Wschodu w Zakładzie Orientalistyki Polskiej Akademii Nauk. W latach 1950–1957 był przewodniczącym ministerialnej komisji programowej dla orientalistyki i praktycznie kierował rozbudową całej orientalistyki w Polsce. Prof. Jabłoński był również członkiem redakcji Przeglądu Orientalistycznego i współredaktorem Rocznika Orientalistycznego, na których łamach publikował. W ostatnim okresie życia był inicjatorem i wykonawcą programu przyswojenia nauce i kulturze polskiej klasyków literatury i filozofii chińskiej. Angażował się też w popularyzację wiedzy o Chinach, czego efektem była organizacja kilku wystaw sztuki chińskiej wraz z Polskim Towarzystwem Orientalistycznym i Towarzystwem Wiedzy Powszechnej.
Profesor Jabłoński po raz pierwszy w Chinach przebywał w latach 1930–1932, jako doradca z ramienia Komisji Ligi Narodów ds. reformy chińskiego systemu edukacji, równolegle pracując jako wykładowca języka i literatury francuskiej na Uniwersytecie Tsinghua (Qinghua) w Pekinie. Pobyt zwieńczyła podróż po centralnych i zachodnich Chinach, która w znacznej części była pionierską wyprawą odbytą pieszo. W latach 1937–1938 zajmował się dydaktyką z dziedziny językoznawstwa porównawczego na Uniwersytecie Jenching [Yanjing] w Pekinie. W tym okresie aktywnie współpracował z pekińskimi czasopismami naukowymi. Do Państwa Środka powrócił w latach 1945–1947, kiedy został mianowany radcą Ambasady RP w Nankinie. W 1957 roku zmarł nagle podczas kolejnej wizyty w Pekinie.Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym na Powązkach (kwatera A29-5-11)
Opracowanie na podst. artykułu Katarzyny Golik: „Witold Jabłoński – niesłusznie zapomniany polski sinolog”, Azja-Pacyfik nr 12 (2009), s. 218–229.
Publikacje – Witold Jabłoński
Le sentiment personnel et le conformisme dans le Li Ki, [w:] “Tsing hua Weekly”, XXXVII, Pekin, 1932
Chiński drzeworyt ludowy, [w:] „Grafika”, zeszyt 3, Warszawa,1933
Kilka uwag o organizacji nauki w Chinach, [w:] „Przegląd Orientalistyczny”, Warszawa, 1933
Polska transkrypcja pisma chińskiego, [w:] „Rocznik Orientalistyczny”, Lwów, 1934
Rozwój i drogi dziejopisarstwa chińskiego, [w:] „Przegląd Współczesny”, nr 162, Warszawa, 1935
Les „siao-ha (i-eu) l-yu” de Pekin. Un essai sur la poesie populaire en Chine, [w:] “PAU, Prace Komisji Orientalistycznej”, nr 19, 1935
Rok w drzeworycie chińskim, Arkady, Warszawa,1936
Wiadomość o Polsce w dziele chińskim z wieku XVII, [w:] „Rocznik Orientalistyczny”, Lwów, 1936
Marcel Granet and His Work, [w:] “The Yenching Journal of Social Studies”, I, 2, Pekin,1936
Chiński pluralizm ustrojowy, [w:] „Przegląd Socjologiczny”, V, Warszawa, 1937
Social Pluralism in China of Yesterday, [w:] “The Visra-Bharati Quarterly”, Calcutta, 1938
Religia Japonii, [w:] „Religie Wschodu”, Warszawa, 1938
Religie Chin, [w:] „Religie Wschodu”, Warszawa, 1938
Niezrównany pan Czao Tsy-jüe, Lao Sze, Wiedza Powszechna, Warszawa, 1948 i Książka i Wiedza, Warszawa, 1950
Warunki rozwoju chińskiej myśli naukowej, [w:] „Przegląd Orientalistyczny”, 1/1948
Zmierzch tradycyjnych horyzontów myśli chińskiej, [w:] „Przegląd Orientalistyczny”, 1/1949
Nowa problematyka sinologii,[w:] Przegląd Orientalistyczny, 3/1950
Geneza chińskiej bibliografii a rodzaje literackie, Towarzystwo Naukowe Warszawskie, Warszawa, 1950
Etyka i etykieta konfucjańska, [w:] „Sprawozdania PAU”, T. LI, nr 1,1950
Kaligrafia chińska, [w:] Przegląd Orientalistyczny, 1/1950
Angor Thom, [w:] „Słownik sztuk plastycznych, Zeszyt Dyskusyjny, cz. I, II, Arkady, Warszawa, 1951
Czy-ma, [w:] „Słownik sztuk plastycznych, Zeszyt Dyskusyjny, cz. I, II, Arkady, Warszawa, 1951
Koreańska sztuka, [w:] „Słownik sztuk plastycznych, Zeszyt Dyskusyjny, cz. I, II, Arkady, Warszawa, 1951
Mandaryn, [w:] „Słownik sztuk plastycznych, Zeszyt Dyskusyjny, cz. I, II, Arkady, Warszawa, 1951
Mudra, [w:] „Słownik sztuk plastycznych, Zeszyt Dyskusyjny, cz. I, II, Arkady, Warszawa, 1951
Nowa problematyka sinologii, [w:] „Przegląd Orientalistyczny”, 3/1951
Dziewczyna o białych włosach. Sztuka w pięciu aktach. Ho Jingchi, Ting Yi, przekład, Czytelnik, Warszawa, 1952
Obraz Chin starożytnych Szuan-Tsego, [w:] Przegląd Orientalistyczny, 4/1952
Prawdziwa księga południowego kwiatu, Czuang-Tsy, przekład, wraz z J. Chmielewskim, O. Wojtasiewiczem, PWN, Warszawa, 1953
Les biographies des lettres confuceens de l`epoque Han, “Rocznik Orientalistyczny”, XVII, 1953
Stanowisko kobiety u progu okresu feudalnego według Tso-Czuanu [w:] Przegląd Orientalistyczny, 2/1953
K`u Jüan, starożytny wieszcz chiński, [w:] Przegląd Orientalistyczny, 3/1953 oraz „K’ü Jüan – Zbiór referatów wygłoszonych na sesji ku czci Poety”, Warszawa, 1953
Kartki z dziennika podróży po Wietnamie (1932 r.), [w:] Przegląd Orientalistyczny, 4/1953
Nowi ludzie w nowych Chinach, [w:] Przegląd Orientalistyczny, 2/1954
Zagadnienia przekładów z języków orientalnych zilustrowane na materiale chińskim, [w:] „O sztuce tłumaczenia, Wrocław, 1955
XXIII Międzynarodowy Kongres Orientalistów w Cambridge, [w:] Przegląd Orientalistyczny, 1/1955
V rocznica proklamowania Chińskiej Republiki Ludowej, [w:] Przegląd Orientalistyczny, 1/1955
Pieśń, Kuo Mo-żo, przekład [w:] Przegląd Orientalistyczny, 2/1955
Oparzelisko, Wen I-Tuo, przekład [w:] Przegląd Orientalistyczny, 2/1955
Pochwała wina, Li Tai-po, przekład [w:] Przegląd Orientalistyczny, 3/1955
Z dziejów literatury chińskiej, Wiedza Powszechna, Warszawa, 1956
Antologia literatury chińskiej, przekład, wraz z J. Chmielewskim, A. Dębnickim, O. Wojtasiewiczem, PWN,Warszawa,1956
Guanyu Hanyu guifan wentide yixie kanfa, [Kilka uwag o problemie reguł języka chińskiego] [w:] „Xiandai Hanyu gueifan wenti xueshu huiyi wenjian huibian”, Beijing, 1956
Tantan fanyi wenti, [Rozważania o problemach przekładu], [w:] “Zhongguo Juwen”, nr 44, Beijing, 1956
Mickiewicz w Chinach, [w:] Przegląd Orientalistyczny, 4/1956
Chińska Rewolucja Literacka, [w:] Przegląd Orientalistyczny, 1/1956
Wen Wong, [w:] „Rocznik Orientalistyczny”, XXI, 1957
Etyka chińska, [w:] Przegląd Orientalistyczny, 3/1957
Pieśni z Czu, K`ü Jüan, przekład, wraz z J. Chmielewskim, O. Wojtasiewiczem, PWN,Warszawa,1958
Mądrość Państwa Środka, Seria: Myśli Srebrne i Złote, Wiedza Powszechna, Warszawa, wyd. 1 – 1958, wyd. 2 – 1967
Poezja chińskiej rewolucji. Zeszyty repertuarowe dla wieczorów artystycznych o Chińskiej Republice Ludowej, przekład, wraz z J. Chmielewskim, A. Wirthem, O. Wojtasiewiczem, Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Chińskiej,Warszawa,1961.